بررسی آثار رفاهی تخصیص بازاری منابع آب در اقتصاد ایران

در حال حاضر سازوکار تخصیص آب در کشور به صورت دستوری می‌باشد که منجر به ایجاد تنش و رقابت بین بخشی و بین منطقه‌ای شده است. با توجه به اینکه آب در بازار مبادله نمی‌شود و در بیشتر موارد به خصوص در بخش کشاورزی به بهای بسیار اندکی مبادله می‌شود؛ ارزش واقعی آب در سیستم حسابداری ملی و چرخه پولی اقتصاد در نظر گرفته نمی‌شود. ولی، در واقعیت آب به طور مستقیم و نامستقیم نهاده‌ اولیه بسیاری از کالاها و خدمات در اقتصاد است. از مهمترین راهکارهای مقابله با کم آبی تخصیص بهینه بر اساس ایجاد بالاترین ارزش است. هدف این مطالعه ارزیابی آثار رفاهی تغییر روش تخصیص منابع آب از دستوری به بازاری در اقتصاد کشور می‌باشد. با توجه به ارتباطات پسین و پیشین بخش آب با سایر بخشها؛ در این مطالعه از مدل تعادل عمومی استفاده شده است. از طرفی، جهت لحاظ نمودن ارزش واقعی آب در حسابهای ملی، آب به عنوان عامل اولیه تولید در ماتریس حسابداری اجتماعی لحاظ شده است. نتایج ایجاد بازار آب در شرایط کم آبی نشان می‌دهد که رفاه خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب کاهش و افزایش می‌یابد. همچنین رفاه دهکهای بالای روستایی در مقایسه با دهکهای پایین افزایش چشمگیری دارد که نشانگر آن است که دهکهای بالاتر سهم بیشتری از مالکیت زمینهای دارای حقابه را دارا می‌باشند.